Στο προηγούμενο άρθρο μας με τίτλο Podcasts: τι είναι και πώς μπορούν να αξιοποιηθούν στην εκπαίδευση; (Μέρος Α) παρουσιάσαμε τι είναι τα podcasts, τα πλεονεκτήματά τους καθώς και ιδέες για την παιδαγωγική αξιοποίηση τους. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζουμε τη διαδικασία που θα απαιτηθεί για τη δημιουργία ενός podcast, τον εξοπλισμό που θα χρειαστείτε καθώς και τα διαθέσιμα ψηφιακά εργαλεία που θα σας βοηθήσουν στην παραγωγή και τη δημοσίευση του δικού σας podcast.
Πώς δημιουργώ ένα podcast
Η δημιουργία ενός podcast ακούγεται εύκολη, αλλά δεν είναι. Απαιτείται οργάνωση σε τεχνικό επίπεδο αλλά κυρίως σε επίπεδο “σεναρίου”, δηλαδή οργάνωσης αυτών για τα οποία έχετε σκοπό να μιλήσετε. Προσδιορίστε το κοινό σας και τη διάρκεια του podcast. Αποφασίστε ποιοι θα ακουστούν; Θα υπάρχει κάποιος καλεσμένος; Ποια τα διαφορετικά τμήματα και ποια η δομή τους; Πόσο συχνά θα ενημερώνεται το podcast; Δημιουργήστε το σενάριο και τη διάρθρωσή του. Ονομάστε το podcast και επιλέξτε ένα σλόγκαν. Όσο πιο δημιουργικό το όνομα, τόσο καλύτερο!
Τα βήματα δημιουργίας ενός podcast
Σχεδιασμός -> Εγγραφή -> Επεξεργασία -> Δημοσίευση
Το “σενάριο”
Ένα τυπικό επεισόδιο podcast αποτελείται από τα εξής μέρη:
- Εισαγωγική μουσική (που επαναλαμβάνεται στα διαφορετικά επεισόδια) – 10-15 δευτερόλεπτα
- Εισαγωγή: Καλωσόρισμα στο {όνομα podcast}. Εκφωνητής της εκπομπής είναι ο {όνομα} και σήμερα θα συζητήσουμε {μικρή περίληψη των θεμάτων του podcast} – 30-60 δευτερόλεπτα
- Τμήμα 1 (1-2 λεπτά)
- Τμήμα 2 (1-2 λεπτά)
- Τμήμα 3 (1-2 λεπτά)
- Κλείσιμο (30-60 δευτερόλεπτα) – ευχαρίστησε κοινό και καλεσμένους και ενημέρωσε για το θέμα του επόμενου podcast
- Μουσική κλεισίματος (συνήθως ίδια με την εισαγωγική) 10-15 δευτερόλεπτα
Το μέγεθος του podcast δεν πρέπει να υπερβαίνει τη δυνατότητα εστίασης προσοχής των επιδιωκόμενων ακροατών. Συνήθως 3-6 λεπτά (όσο διαρκεί και ένα τραγούδι!). Οι ακροατές συνήθως ενδιαφέρονται για «πρακτικά» podcast, που παρέχουν δηλαδή άμεσα εφαρμόσιμα στοιχεία – θεωρητικά podcast απαιτούν διαφορετικές τεχνικές για τη διατήρηση της προσοχής.
Ακούστε ένα παράδειγμα podcast του Παναγιώτη Σακαλάκη για το πώς να ξεκινήσετε το δικό σας podcast:
Η παραγωγή
Η προετοιμασία είναι σημαντική. Το μικρόφωνο θα πρέπει να είναι κοντά στο στόμα και σε σταθερή απόσταση κατά τη διάρκεια της εγγραφής. Μιλήστε αργά και κάντε διαλλείματα για να πάρετε ανάσες. Αξιοποιήστε διαφορετικούς τόνους στη φωνή σας. Προσέχετε για άλλους θορύβους που μπορεί να ηχογραφηθούν. Προέτρεψε τους μαθητές να ηχογραφούν ξεχωριστά τμήματα του podcast κάθε φορά. Θα υπάρχουν λιγότερα λάθη και λιγότερες επαναλήψεις της ηχογράφησης. Είναι σημαντικό η μουσική που θα επιλέξετε για να “ντύσει” το podcasts σας να είναι ελεύθερη πνευματικών δικαιωμάτων ή να διατίθεται με άδεια Creative Commons.
Εξοπλισμός
Αν και μπορείτε να ηχογραφήσετε τα πρώτα σας podcasts από το laptop σας, το μικρόφωνο των ακουστικών σας ή ακόμα και από το smartphone σας, το αποτέλεσμα θα είναι αναμφισβήτητα ερασιτεχνικό. Για να έχετε ένα ποιοτικό αποτέλεσμα που θα αρέσει σε εσάς και τους ακροατές σας , θα χρειαστείτε τα παρακάτω κομμάτια εξοπλισμού. Το θετικό είναι πως μπορείτε να προμηθευτείτε πολύ αξιόλογο εξοπλισμό, χωρίς να επιβαρύνετε σημαντικά τον προσωπικό σας προϋπολογισμό ή αυτόν του σχολείου.
- Μικρόφωνο : χρειάζεστε ένα καλό μικρόφωνο, με βάση στήριξης κατά προτίμηση, ώστε να εσείς ή οι μαθητές σας να είστε άνετα και να ακούγεστε όσο πιο καθαρά γίνεται.
- Φίλτρα μικροφώνου(προαιρετικό) : φίλτρα που μπαίνουν μπροστά από το μικρόφωνο για να αποτρέπουν ήχους από την ανάσα σου και κρατάνε την ηχογράφηση σου καθαρή.
- Ακουστικά: για να ακούς την ηχογράφησή σου
- Λογισμικό: ένα καλό audio editing πρόγραμμα για να ξεκινήσεις να επεξεργάζεσαι τις ηχογραφήσεις σου και να προσθέτεις σε αυτές τμήματα μουσικής.
Λογισμικά δημιουργίας podcast
Υπάρχουν πάρα πολλά προγράμματα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να επεξεργάζεστε τα podcasts σας, καθώς επίσης και για να ηχογραφείτε την φωνή σας. Ίσως το καλύτερο πρόγραμμα για να ξεκινήσετε αλλά και για να συνεχίσετε το podcasting, είναι το Audacity, ένα δωρεάν ανοιχτού-κώδικα πρόγραμμα, το οποίο είναι διαθέσιμο για Windows, macOS και Linux.
Άλλα λογισμικά είναι το GarageBand, το Adobe Audition, το Vegas κ.α.
Πλατφόρμες δημοσίευσης podcast
Προκειμένου τα podcasts σας να είναι διαθέσιμα χρειάζεστε μια υπηρεσία που να τα φιλοξενεί. Οι πιο δημοφιλείς πλατφόρμες είναι:
Anchor.fm
Το Anchor ήρθε για να σώσει όλους τους podcasters, παρέχοντας την καλύτερη υπηρεσία στον κόσμο, εντελώς δωρεάν. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να επισκεφτείς το Anchor.fm και να δημιουργήσεις έναν δωρεάν λογαριασμό. Στη συνέχεια, συμπληρώστε όλα τα στοιχεία σου και φτιάξτε το πρώτο σας podcast κανάλι, προσθέτοντας μια περιγραφή, έναν τίτλο, μια φωτογραφία προφίλ και μια φωτογραφία εξωφύλλου (cover). Αμέσως μετά θα έχετε τη δυνατότητα να ανεβάσετε απεριόριστα podcast επεισόδια, εύκολα και γρήγορα, απλά σέρνοντας τα μέσα στην υπηρεσία.
SoundCloud
Το SoundCloud υπάρχει αρκετά χρόνια στον χώρο της μουσικής και παρέχει έναν από τους καλύτερους, πιο βελτιστοποιημένους και πιο όμορφους web players που θα βρεις. Έχει επίσης εκατομμύρια μοναδικούς μηνιαίους ακροατές, και εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες.
Nightcast
Το Nightcast είναι μια υπηρεσία φιλοξενίας podcast, η οποία τρέχει από Έλληνες. Η πλατφόρμα επιτρέπει τη δημιουργία, δημοσίευση και διανομή των επεισοδίων του podcast σου σε όλα τα γνωστά apps (Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts, και άλλα), αλλά και τη δημιουργία ιστοσελίδας για το podcast σου με λίγα απλά βήματα. Στα πλεονεκτήματά του η άμεση τεχνική υποστήριξη από την ομάδα της πλατφόρμας.
Άλλες πλατφόρμες: Podbean, Podbay,Podomatic, Libsyn, Amazon S3
Πηγές πληροφοριών: Podcasting στην εκπαίδευση, Γιώργος Παλαιγεωργίου, 2011, Inkstory, Παναγιώτης Σακαλάκης