Έχουμε την τύχη να υπηρετούμε σε σχολείο όπου το μεράκι των συναδέλφων, σε συνδυασμό με τη βούληση της Τοπικής Κοινότητας, του Συλλόγου Γονέων και των ευεργετών του σχολείου τα έφεραν έτσι, ώστε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα καταφέραμε να εξοπλίσουμε και τις έξι σχολικές μας αίθουσες με διαδραστικούς πίνακες και τους έχουμε στη διάθεσή μας καθημερινά, σε όλο το φάσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτό έφερε στην επιφάνεια μια πολύ σημαντική πρόκληση: Να καταφέρουμε να εντάξουμε αυτήν τη νέα τεχνολογία με σωστό/αποτελεσματικό τρόπο στο μάθημα.
Ποιος, όμως, θα ήταν σε θέση να μας καθοδηγήσει σε αυτό, μιας κι επρόκειτο για μία -για τα ελληνικά δεδομένα- εντελώς νέα εκπαιδευτική προσέγγιση; Οι εμπειρίες άλλων συναδέλφων υπήρχαν μεν για το τεχνικό μέρος της λειτουργίας των πινάκων, για να τις μοιραστούν μαζί μας, αλλά μας έλειπε η γνώση των παιδαγωγικών αποτελεσμάτων σε βάθος χρόνου (που είναι και η ουσία του ζητήματος).
Έτσι, με τον διαδραστικό πίνακα να έχει αντικαταστήσει στις αίθουσες τον παραδοσιακό πίνακα, διερευνήσαμε μόνοι μας τους τρόπους χρήσης, τις παιδαγωγικές προεκτάσεις και τα αποτελέσματα της ένταξής του στην εκπαίδευση.Μετά από αυτήν την πενταετή εμπειρία, θα προσπαθήσουμε να σταχυολογήσουμε όσες σκέψεις μας έρχονται στο μυαλό, παρουσιάζοντάς τες εδώ.
Πρώτα όμως, κρίνεται απαραίτητο να αναφερθούν κάποια βασικά στοιχεία για τον διαδραστικό πίνακα.
Τι είναι ο διαδραστικός πίνακας (Δ/Π);
Πρόκειται για μία μεγάλη επιφάνεια αφής, που έχει λειτουργία παρόμοια με αυτήν μιας κοινής οθόνης αφής. Η διαφορά μεταξύ διαδραστικού πίνακα και οθόνης αφής είναι ότι η εικόνα με την οποία γίνεται η διάδραση αναπαράγεται στην πρώτη περίπτωση μέσω ενός βιντεοπροβολέα, ενώ στη δεύτερη από την ίδια την οθόνη.
Το σημείο στο οποίο ακουμπάμε το δάχτυλό μας ή τη γραφίδα ταυτίζεται με αντίστοιχο σημείο στην οθόνη του υπολογιστή μας.
Χάρη, λοιπόν, σε αυτή την τεχνολογία, μας δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιούνται στην τάξη διαδραστικές δραστηριότητες σε κοινή θέα, με συμμετοχή όλων των παιδιών.
Τι είδη διαδραστικών πινάκων κυκλοφορούν στο εμπόριο;
Δύο είναι τα εμπορικά είδη Δ/Π:
- Πίνακες που η επιφάνειά τους διαθέτει από μόνη της αισθητήρες αφής.
- Αισθητήρες που τοποθετούνται σε κλασικό μαγνητικό λευκό πίνακα μαρκαδόρου και αντιλαμβάνονται την αφή με υπέρυθρες ακτίνες.
Εταιρείες που κατασκευάζουν πίνακες της πρώτης κατηγορίας είναι η Smart, η Traceboard, η Promethean, η Classboard και άλλες. Στη δεύτερη ομάδα διαδραστικών συστημάτων ανήκουν το Starboard (EZLink) της Hitachi, το eBeam και άλλα. Επίσης, υπάρχουν και βιντεοπροβολείς που έχουν τη δυνατότητα να αντιλαμβάνονται τη διάδραση με την προβαλλόμενη από αυτούς εικόνα (χωρίς χρήση κάποιου ειδικού πίνακα) αλλά δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι προς το παρόν.
Με ποιον τρόπο λειτουργεί η αφή; Αρκεί η χρήση των δακτύλων;
Στους περισσότερους Δ/Π αρκεί η χρήση των δαχτύλων. Σε άλλους πάλι, απαιτούνται ειδικές γραφίδες και τα δάχτυλα δεν γίνονται αντιληπτά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι προτιμότερη η δυνατότητα χρήσης απλά των δαχτύλων.
Τι εξοπλισμός χρειάζεται, πέραν του Δ/Π;
Είναι αυτονόητο ότι συνοδευτικά του διαδραστικού πίνακα είναι απαραίτητος και ένας Η/Υ. Σε αυτόν συνδέονται ο πίνακας, ο βιντεοπροβολέας και τα ηχεία, αλλά και μέσω αυτού πραγματοποιείται η σύνδεση στο διαδίκτυο.
Σημαντικό, αλλά όχι απαραίτητο, είναι ο Η/Υ να προβάλλει παράλληλα την εικόνα του και σε μία απλή οθόνη, την οποία θα βλέπει μόνο ο/η εκπαιδευτικός. Αυτό αποδεικνύεται πολύ χρήσιμο σε συνδυασμό με τη λειτουργία Freeze που διαθέτουν οι βιντεοπροβολείς, η οποία παγώνει την εικόνα του βιντεοπροβολέα για όσο χρόνο εμείς επιλέξουμε, ώστε να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις σε κοινή θέα κατά την αναζήτηση υλικού στο διαδίκτυο, την ώρα του μαθήματος.
Πως συνδέεται ο πίνακας με τον υπολογιστή;
Η σύνδεση πραγματοποιείται μέσω ενός καλωδίου USB. το οποίο αναλαμβάνει να μεταφέρει την “πληροφορία” (αφή) από τον πίνακα στον Η/Υ, αλλά και να τροφοδοτήσει τον Δ/Π.
Ο Η/Υ του διαδραστικού πίνακα πρέπει να είναι σταθερός ή φορητός;
Εφόσον και τα δύο είδη Η/Υ διαθέτουν έξοδο για εξωτερική οθόνη, είναι εξίσου κατάλληλα. Ωστόσο, είναι σαφές ότι με τα ίδια χρήματα μπορούμε να εξοπλιστούμε με έναν σταθερό υπολογιστή πολύ υψηλότερων τεχνικών χαρακτηριστικών.
Τι τεχνικά χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ο υπολογιστής που συνδέεται με τον πίνακα;
Παρά την κυρίαρχη αντίληψη ότι στα σχολεία δεν υπάρχει ανάγκη για υψηλών επιδόσεων Η/Υ, στην προκείμενη περίπτωση αυτό δεν ισχύει. Πρόκειται για υπολογιστή, ο οποίος χρησιμοποιείται εν ώρα μαθήματος και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να “φορτώνει” γρήγορα οποιαδήποτε εφαρμογή. Όταν το μηχάνημα αργεί, τόσο οι μικροί μαθητές/τριες όσο και ο/η εκπαιδευτικός αποσυντονίζονται. Επιπλέον, όλοι οι διαδραστικοί πίνακες έχουν λογισμικά απαιτητικά σε πόρους και σε σύγχρονο εξοπλισμό.
Πιο συγκεκριμένα, θα ήταν καλό ο Η/Υ να έχει:
- Διπύρηνο επεξεργαστή και άνω.
- Μνήμη RAM 4GB και άνω.
- Γρήγορο σκληρό δίσκο (π.χ. τύπου SSD)
Επίσης, είναι αρκετά λειτουργικό το πληκτρολόγιο και το ποντίκι να είναι ασύρματα.
Μπορώ να συνδέσω τον Δ/Π σε υπολογιστή τάμπλετ;
Δυστυχώς, προς το παρόν αυτό δεν είναι άμεσα εφικτό, παρόλο που η εκπαιδευτική κοινότητα σε πολλές χώρες του κόσμου συζητά για αυτό το ενδεχόμενο. Μόνο τα τάμπλετ που “τρέχουν” Windows είναι δυνατό να συνδεθούν με Δ/Π, αλλά και αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο με έναν κλασικό Η/Υ.
Ωστόσο, υπάρχουν ειδικές εφαρμογές που μας δίνουν τη δυνατότητα σύνδεσης τάμπλετ με τον Η/Υ για απομακρυσμένο χειρισμό με αφή.
Τι τεχνικά μειονεκτήματα έχει ένας Δ/Π;
Λόγω του ότι η προβολή της εικόνας στον διαδραστικό πίνακα γίνεται μέσω βιντεοπροβολέα, πολλές φορές αυτός καλύπτεται από τη σκιά του/της εκπαιδευτικού. Τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα όταν ο προβολέας είναι τύπου short throw (τοποθετείται ακριβώς πάνω από τον πίνακα), αλλά το κόστος του είναι αρκετά αυξημένο σε σχέση με ενός κλασικού βιντεοπροβολέα.
Επίσης, όταν δεν υπάρχει επαρκής συσκότιση της αίθουσας, είναι δύσκολο να διακρίνουν τα παιδιά ορισμένα πράγματα, κυρίως όσα έχουν σκούρο χρώμα. Για παράδειγμα, στο Google Earth είναι σχεδόν αδύνατο να αναγνωρίσουν το υποθαλάσσιο ανάγλυφο, αν δεν έχουμε σκοτάδι στην αίθουσα.
Επιπλέον, λόγω της επίδρασης μαγνητικών πεδίων, πολλές φορές εμφανίζονται προβλήματα με τη γείωση του πίνακα, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να μη λειτουργεί σωστά. Βέβαια, τέτοιου είδους ζητήματα θα λυθούν στο εγγύς μέλλον, καθώς οι εταιρείες κατασκευής Δ/Π ενημερώνονται και φροντίζουν τα νεότερα μοντέλα να είναι βελτιωμένα σε αυτό το κομμάτι.
Ορισμένα μοντέλα τυχαίνει να απορρυθμίζονται εύκολα και να απαιτούν προσανατολισμό αρκετές φορές, ακόμη και μέσα στη μέρα. Η διαδικασία δεν είναι χρονοβόρα, είναι όμως ικανή να κόψει τον ρυθμό του μαθήματος.
Δεδομένου του υψηλού κόστους αγοράς του, τι άλλες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν; Μπορώ και χωρίς Δ/Π να καταφέρω την επιθυμητή διάδραση;
Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές για να επιτύχουμε τη διάδραση στην τάξη μας, χωρίς να έχουμε διαδραστικό πίνακα. Εξάλλου, σκοπός μας πρέπει να είναι ο εξοπλισμός όσο περισσότερων τάξεων γίνεται με εργαλεία των Τ.Π.Ε. Για παράδειγμα, αντί για έναν διαδραστικό πίνακα, θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε σε ένα σχολείο τρεις βιντεοπροβολείς (Το θέμα αυτό θα αναλυθεί στη συνέχεια).
Πρώτη εναλλακτική, αυτή που πλησιάζει περισσότερο τη λειτουργία του διαδραστικού πίνακα, είναι αυτή και ονομάζεται “διαδραστικός πίνακας των 50€”. Για τη λειτουργία του χρειαζόμαστε ένα Wiimote Plus (χειριστήριο παιχνιδομηχανής της εταιρείας Nintendo), έναν υπολογιστή με Bluetooth και ένα πενάκι με λυχνία υπερύθρων (πωλούνται στο eBay με τίτλο iR Pen). Θεωρείται δεδομένο ότι διαθέτουμε βιντεοπροβολέα.
Δεύτερη εναλλακτική, που όμως δεν προσφέρει διάδραση με χρήση αφής, είναι η χρήση ασύρματου ποντικιού και πληκτρολογίου. Στην περίπτωση αυτή ο βιντεοπροβολέας απεικονίζει ό,τι θα απεικονιζόταν και αν είχαμε Δ/Π, αλλά τα παιδιά χρησιμοποιούν ασύρματο ποντίκι και πληκτρολόγιο είτε από το θρανίο τους είτε από την έδρα του/της εκπαιδευτικού.
Η τρίτη εναλλακτική απαιτεί την ύπαρξη τάμπλετ. Μέσω ειδικού λογισμικού, όπως το Splashtop Personal, μπορούμε να χειριστούμε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος με τον βιντεοπροβολέα μας και έτσι να έχουμε διάδραση μέσω αφής, περιφέροντας το τάμπλετ από παιδί σε παιδί.
Σίγουρα υπάρχουν και άλλες λύσεις για να πετύχουμε το σκοπό μας. Αν έχετε κάποια κατά νου, μπορείτε να τη μοιραστείτε μαζί μας στην περιοχή των σχολίων.
Σε επόμενο άρθρο θα παρουσιάσουμε πηγές διαδραστικού υλικού τις οποίες μπορούμε να αξιοποιήσουμε σε έναν Δ/Π.
1 Σχολιάστε
Καλησπέρα σας,
Παρακαλώ μπορείτε να μας βοηθήσετε συστήνοντάς μας ένα διαδραστικό πίνακα μέχρι 800 eur? Βρήκαμε δωρητή για το Δημοτικό μας, αλλά μέχρι τόσα δίνουν. Επιπλέον είμαστε στραβάδια σε θέματα τεχνολογίας.